موضوع«علم حضوری»جبنه‌های گوناگونی دارد.یکی از این جنبه‌ها بررسی تاریخی علم حضوری‌ و بازکاوی نگاه فلاسفهء گذشته است.پرسش از اینکه علم حضوری یکی از آموزه‌های جدید فلسفهء اسلامی است یا سابقه‌ای دیرین دارد؛و در صورت مثبت بودن پاسخ بخش دوم سؤال نقش‌ فیلسوفان گذشته در آن‌چه بوده است،مهم‌ترین سؤالاتی است که در در این مقاله مورد بررسی قرار گرفته است. روش ما در بررسی این سؤالات مراجعه به منابع اصیل فلسفهء اسلامی و تحلیل آراء فلاسفهء مهم‌ این سنت بوده است.بدیهی است برداشت ما از مطالب قدما متأثر از یافته‌های جدیدی است که‌ متأخران بر حرف‌های قدما اضافه کرده‌اند. نتایج حاصل این پژوهش عبارت است از:توجه فیلسوفان-از همان ابتدا-به موضوع علم‌ حضوری و تفکیک آن از علم حصولی،و دانستن احکام خاص علم حضوری.ضمنا یکی دانستن‌ تعقل و علم حضوری،از طرف فیلسوفان مسلمان دست‌کم در برخی از مصادیق،از دیگر نتایج این‌ پژوهش است. واژگان کلیدی: علم،حضور علم حضوری،تعقل،فارابی،ابن سینا،شیخ اشراق،ملا صدرا، فلسفهء اسلامی